Door Nicolas Rousseau
" HEALTH & FOOD " nummer 57, Januari/Februari 2003
|
Zowat 10 tot 20 % van de Belgische bevolking lijdt aan een min of meer ernstige vorm van constipatie. Is dit verwonderlijk? Helemaal niet. Een van de belangrijkste redenen voor het ontstaan van een luie darm is wellicht onze levenstijl. Het sedentair leven verdringt stilaan een actieve levenstijl die daarbij nog met alsmaar stijgende zwaarlijvigheid gepaard gaat. Voeding speelt hierbij ook een rol: voor een groot deel van de Belgische bevolking ligt de hoeveelheid ingenomen vezels 20 % onder de vooropgestelde voedingsaanbevelingen. Daarbij komt dat de meeste mensen niet voldoende drinken. Gebrek aan tijd (ja, werkelijk!), de inname van medicatie (preparaten op basis van ijzer, aluminium, pijnstillers, antidepressiva), sommige ziekten, … kunnen wel eens de oorzaak van verstopping zijn. Slechte gewoonten wijzigen, probiotica inschakelen of de dosis medicatie herzien zijn maatregelen die de machine weer op gang kunnen brengen…
Laxeermiddelen voorbijgestreefd?
Het gebruik van laxeermiddelen zit diep verankerd in onze gewoonten. Nochtans zijn er wetenschappers die ronduit het systematisch gebruik ervan in vraag stellen. In een Australisch meta-onderzoek (1) werd de doeltreffendheid van laxeermiddelen bij constipatie grondig onderzocht. Van de 250 doorgenomen wetenschappelijke publicaties waren er slechts 35 die aan de vooropgestelde criteria beantwoordden. Onder die 35 waren er slechts 11 waaruit bruikbare gegevens konden gehaald worden. Hierdoor kwamen in totaal 375 patiënten voor die laxeermiddelen innamen en 174 een placebo. Uit onderzoek over een periode van 4 weken blijkt dat laxeermiddelen enkel een invloed te hebben op de frequentie (ongeveer twee maal meer stoelgang per week) en het gewicht (gemiddelde verhoging van 476 g per week) van de stoelgang. Het verschil met een placebo was te verwaarlozen (1 ontlasting meer per week en een stijging van het gewicht met 434 g fecale massa). Meer nog, bij studie over een periode van 5 tot 12 weken waren de al zeer minimale verschillen nog kleiner en zo goed als onbestaand…
Dit onderzoek levert nog enkele argumenten meer op voor de discussie (voor of tegen laxeermiddel?) en noopt wellicht tot een herzien van de dagelijkse gewoonten.
Werkt rijst constiperend?
Rijst is alom bekend om zijn eigenschappen tegen diarree; nochtans is de reputatie ervan constiperend te werken onterecht! De onoplosbare vezels (op voorwaarde dat ze in zijn geheel worden ingenomen) en de oplosbare vezels (vooral het resistente zetmeel) die de rijst omgeven hebben een regulerende werking op het darmtransit. Om hiervan overtuigd te raken volstaat het een kijkje te nemen in het “Rijk van de rijst”, waarin een recente Japanse studie is opgenomen, uitgevoerd door de School voor Geneeskunde aan de Universiteit van Hirosaki (2). Hierin wordt de levenstijl van 1.699 bewoners van het Noordelijk eiland bestudeerd waarbij de stoelganggewoonten werden nagegaan. Hoewel het inlassen van fysieke activiteit (wandelen) en alcoholgebruik constipatie verdringt, is het voornamelijk de rijst (in Japan de belangrijkste dagelijkse bron van vezels) die hierop de meeste preventieve invloed heeft. Dit geldt zowel voor mannen als voor vrouwen, hoewel bij deze laatste het effect meer uitgesproken is. Reden genoeg om er een voorbeeld aan te nemen.
Cholesterol : psyllium vóór statines?
De zaadjes – in het bijzonder de buitenste lagen – van de Plantago ispaghula of psyllium, sinds lang gebruikt bij de symptomatische behandeling van constipatie, hebben ook een hypocholesterolemiërende werking. Hoewel hieromtrent reeds een groot aantal publicaties is verschenen, wordt het bij de behandeling van de hyperlipidemiën zelden gebruikt.
Nochtans laat de FDA sinds 1998 een gezondheidsbewering voor psyllium toe, wat overigens ook voor de bèta-glucanen geldt. Voor voedingsmiddelen en supplementen die minstens 1,78 g psyllium (of 0,75 g bèta-glucanen) per portie aanbrengen (waarvan evenwel vier porties per dag nodig zijn) mag beweerd worden dat ze het risico op cardiovasculaire aandoeningen verlagen.
Een Indisch onderzoeksteam heeft bij patiënten met hyperlipidemie het effect van een behandeling met psyllium (twee keer 3,5 g per dag) vergeleken met die van een traditionele behandeling met statines (simvastatine à rato van 20 mg per dag). De resultaten na twaalf weken behandeling waren opmerkelijk: bij de “psylliumgroep” werd een gevoelige verbetering van de vetparameters vastgesteld en dit zowel voor de totale cholesterol (-15,8 %), de LDL-cholesterol (-22,97 %), de HDL-cholesterol (+ 10,69 %) als voor de triglyceriden (- 20,89 %).
Deze resultaten verschilden niet veel van deze bij de “simvastatinegroep” (respectievelijk – 24,15 %, - 36,08 %, + 11,14 % en – 20,47 %). Op basis van deze resultaten, rekening houdend met de lage kostprijs en de goede tolerantie van psyllium, besluiten de onderzoekers dat psyllium een bestanddeel is dat meer zou moeten gebruikt worden bij de behandeling van patiënten met hyperlipidemie en dit vooraleer men een behandeling met klassieke geneesmiddelen beoogt. Verduidelijken we evenwel dat de studie slechts over 12 weken liep en dat de resultaten nog door onderzoek over een langere termijn moeten bevestigd worden.
Nicolas Guggenbühl
Ref. : Kumar A et al. Indian Heart Journal 2002;54(5)
|
Opteer voor natuurlijk gas…
Verlicht het regelmatig drinken van water met prik constipatie en verteringsproblemen (dyspepsie)? Ja, althans als we een team van Italiaanse vorsers van het departement Klinische en Experimentele Geneeskunde van de Universiteit Federico II uit Napels mogen geloven (3). Ze hebben 21 willekeurig uitgekozen patiënten, lijdend aan dyspepsie en constipatie, gedurende 15 dagen water laten drinken. Eén groep (10 patiënten) dronk water met prik, de overigen kraantjeswater. De symptomen van dyspepsie en de constipatiescore daalde opmerkelijk bij de patiënten die bruisend water dronken. Het leidingwater bracht geen enkele verandering teweeg. Overigens zorgden de gasbelletjes voor een verzadigingsgevoel en werd de galblaas beter geledigd. Je moet er evenwel de wind bijnemen….
Nicolas Rousseau
Ref. :
(1) Jones MP et al, Dig dis Sci 2002;47(10):2222-30
(2) Nakaji S et al, Eur J Nutr 2002;41(6):244-8
(3) Cuomo R et al, Eur J Gastroenterol Hepatol 2002 ;14(9):991-9 |
