|
" HEALTH & FOOD " nummer 89, Zomer 2008
|
Diagnose van het hart
Het spijsverteringskanaal en bijhorende klieren zorgen voor een indrukwekkend aantal reacties en afbraakprocessen. Dank zij deze werking wordt het voedsel dat we innemen, verkleind, verbrijzeld en getransformeerd zodat de erin aanwezige voedingsstoffen beschikbaar komen voor onze cellen. Tijdens een normale levensduur van een persoon verwerkt het maagdarmstelsel meer dan 50 ton voedsel, goed voor een verbrandingswaarde van zowat 50 miljoen kilocalorieën. Het maagdarmstelsel herbergt ook een indrukwekkend arsenaal micro-organismen (1014), ze vormen de zogenaamde darmflora. Deze zijn niet alleen noodzakelijk voor een goede vertering, maar spelen ook een belangrijke rol bij tal van andere functies zoals immuniteit, het metabolisme van potentieel cancerogene stoffen, de darmpassage, de troficiteit van de slijmvliezen, ...
Wanneer de machine faalt
Bij een niet onaanzienlijk aantal mensen faalt de spijsverteringsmachine. Ze hebben met spijsverteringsstoornissen te kampen, met veelal een nefaste invloed op de gezondheid en de verminderde levenskwaliteit voor gevolg. De aandoeningen, die jaarlijks tientallen miljoen mensen treffen, kennen geen grenzen, culturen, leeftijden of sociaaleconomische status. Ook België blijft niet gespaard. Nagenoeg één Belg op drie lijdt aan Gastro-esofagale reflux (GERD) en het aantal personen met colorectale kanker stijgt van jaar tot jaar. Spijsverteringsstoornissen kunnen in twee grote groepen worden ingedeeld: enerzijds de organische en anderzijds de functionele aandoeningen. Tot de eerste groep behoren onder meer de GERD; een besmetting met de Helicobacter pylori of colorectale kanker. Tot de tweede groep behoren onder meer functionele dyspepsie; het prikkelbaar darm syndroom; opgezet buikgevoel en functionele constipatie. Bij deze laatste vormen van problemen zijn de symptomen niet het gevolg van anatome, structurele of organische anomalieën.
Voeding en gezonde spijsvertering
Tal van voedingsmiddelen uit diverse groepen van levensmiddelen hebben een invloed op de gezondheid van het spijsverteringsstelsel. Enkele voorbeelden:
Drank en alcohol
Voldoende vocht innemen is een absolute voorwaarde voor een gastro-intestinale gezondheid. Ook meer vezels innemen behoort tot de aanbevelingen. Een vezelrijke voeding moet zeker gepaard gaan met een voldoende vochtinname. Bij een opgeblazen gevoel in de buik of gastro-esofagale reflux wordt aanbevolen geen koolzuurhoudende of alcoholische dranken te drinken.
Graanproducten en peulvruchten
Dit zijn goede bronnen van complexe en traag opneembare koolhydraten. Een aantal van deze producten bevat voedingsstoffen die de intestinale flora voeden en gunstig zijn voor de spijsvertering. Volle graanproducten, rijk aan vezels, bevorderen de intestinale transit, maar ook peulvruchten bevatten deze eigenschap. Peulvruchten kunnen bij sommige personen (bv. lijdend aan functionele dyspepsie) aanleiding geven tot verteringsongemakken.
Fruit en groenten
Uitstekende bronnen van vezels, vitamines, mineralen en antioxidanten. Bepaalde soorten, bijvoorbeeld koolsoorten, hebben een specifieke invloed op het maagdarmstelsel. Ze kunnen aanleiding geven tot flatulentie. In geval van een opgeblazen buik moeten koolsoorten vermeden worden. Appelen en citrusvruchten bevatten pectine, die samen met de ontlasting een gel vormt. Dit zorgt voor meer stoelgangmassa wat de darmpassage bevordert.
Zuiverproducten
De belangrijkste calciumbron in onze voeding, en tevens een goede leverancier van eiwitten. Voor de spijsvertering zijn het ook goede bondgenoten. Yoghurt en andere gefermenteerde zuivelproducten worden doorgaans zeer goed verdragen, zelfs door personen die de lactose moeilijk kunnen verteren. Zuivelproducten waaraan probiotica zijn toegevoegd, bevorderen de spijsvertering en lijken heilzaam te zijn bij bepaalde aandoeningen zoals gastro-enteritis, diarree, ... Hun werking is afhankelijk van de bacteriestam die in het zuivelproduct wordt toegevoegd.
Vlees en vis
Een belangrijke bron van eiwitten met een hoge biologische waarde, tevens van vitamines en mineralen. Een voeding te rijk aan dierlijke producten, gecombineerd met een tekort aan vezels, vertraagt de darmpassage met een verhoogd risico op constipatie voor gevolg. Vetrijke vis, een goede bron van omega-3 vetzuren, kan bevorderlijk zijn voor bepaalde inflammatoire spijsverteringsstoornissen zoals de ziekte van Crohn, colitis, ...
Vetten en oliën
Een te vetrijke voeding gaat vaak gepaard met verteringsongemakken. In het bijzonder is dit het geval voor gefrituurde gerechten, vooral bij personen vatbaar voor het ‘branderig gevoel’ en personen die gemakkelijk constiperen.
Suikerwaren en vervangsuikers
Veel gesuikerde waren zijn vaak ook rijk aan verzadigde en/of transvetzuren. Matiging is dus geboden. Bepaalde zoetmiddelen, bijvoorbeeld polyolen, hebben, wanneer ze in overmaat worden ingenomen, een laxatief effect.
De tien aanbevelingen voor een gezonde spijsvertering
Voeding is dus onmiskenbaar een belangrijke element voor een goede spijsvertering. Dagelijks op een aantal kleine zaken letten bevordert een goede spijsvertering en draagt zo bij tot het welzijn en een betere levenskwaliteit. Dit zette de WGO er toe aan tien voedingsaanbevelingen te formuleren, geldend voor iedereen, ter bevordering van een gezonde spijsvertering.
1 -- Neem dagelijks 4 tot 5 kleine maaltijden in plaats van 2 tot 3 copieuze maaltijden.
2 -- Eet dagelijks voedingsvezels: vijf porties groenten en fruit per dag en verhoog de dagelijkse inname van volle graanproducten en/of peulvruchten.
3 -- Eet meer vis: drie tot vijf maal per week
4 -- Verminder de inname van vetrijke voedingsmiddelen en frituurgerechten.
5 -- Kies voor gefermenteerde zuivelproducten, in het bijzonder yoghurt verrijkt met probiotica.
6 -- Geef de voorkeur aan magere vleessoorten zoals kip, kalkoen, konijn, ... of mager rund-, varkens- of lamsvlees
7 -- Drink voldoende water (twee liter per dag) en matig cafeïnehoudende, alcoholische of suikerrijke dranken.
8 -- Neem voldoende tijd om te eten, kauw het voedsel langzaam en in voldoende mate.
9 -- Neem een gezonde levensstijl aan door regelmatige aan fysieke beweging te doen en niet te roken.
10 -- Streef naar een gezonde BMI, mensen met overgewicht zijn vatbaarder voor aandoeningen van het
spijsverteringskanaal.
De Redactie
Referenties
WGO en Danone. Gezonde spijsvertering, een belangrijke troef voor een betere levenskwaliteit, 29 mei 2008.
|
