We herinneren ons nog de bom die enkele jaren geleden werd gedropt toen werd meegedeeld dat een maagzweer een infectieziekte was. Niemand geloofde dat toen maar nu is het omgekeerd: niemand treket nog in twijfel welke rol de bacterie Helicobacter pylori speelt bij het voorkomen van deze aandoening en zelfs bij andere nog ernstigere ziekten.

We weten ook dat deze infectie wordt opgelopen voor de leeftijd van 10 jaar en dat ze eenmaal opgedaan, blijft bestaan gedurende ettelijke jaren. Maar de meeste van deze infecties blijven asymptomatisch en slechts ongeveer 5% van de precancereuze letsels als gevolg ervan evolueren op een meer dramatische manier. Deze bacterie kan ook maagkanker veroorzaken en sommige maaglymfomen. Deze bacterie werd ook beschuldigd bij slokdarmkanker, functionele dyspepsie, gastro-esofageale reflux, sommige vormen astma, enz. En ook al neemt de prevalentie af van de infectie met Hp in alle leeftijdsgroepen, toch blijft de bekommernis bestaan want de kennis evolueert en we ontdekken nog aandoeningen die waarschijnlijk verband houden met deze bacterie. Daarom blijft het aanbevolen deze bacterie te eradiceren bij dragers, zowel kinderen als volwassenen die risico lopen, of die symptomen vertonen die compatibel zijn met een aandoening in verband met Hp.

De meestal voorgestelde behandeling voor eradicatie is het combineren van twee antibiotica en een remmer van de protonenpomp. Het gaat dan om een kuur van antibiotica, ook al kunnen we stellen dat die een meer preventieve dan therapeutische bedoeling heeft aangezien de doelstelling is het risico op ulcus of maagkanker te voorkomen. Deze kuur houdt een zelfde risico in als alle andere behandelingen met antibiotica, met name diarree, soms ernstige diarree zoals colitis pseudomembranosa met Clostridium difficile. Vanuit theoretisch oogpunt is het dan ook niet zonder belang deze alom bekende complicaties van een antibioticatherapie te proberen te voorkomen. Maar heeft dergelijke preventie wel een reëel belang? Die vraag stelden zich H. Szajewska et al. (Warshauw) en ze hebben een meta-analyse uitgevoerd over de impact van de gist Saccharomyces boulardii bij een drievoudige therapie voor eradicatie van Helicobacter pylori, op de eradicatie zelf enerzijds en op de bijwerkingen van de tritherapie anderzijds. Deze auteurs hebben de gegevens van de literatuur doorzocht en de gerandomiseerde klinische studies hierover uitgezocht. Na een zeer strenge selectie hebben ze vijf studies weerhouden ( van de 894 die ze hebben gevonden) die beantwoordden aan de vooraf bepaalde kwaliteitscriteria en die voldoende gegevens leverden, met name de zekerheid van de aanwezigheid van Hp, het gebruik van Saccharomyces boulardii tegenover placebo, het bevestigen na de therapie van de eradicatie van Hp, de bijwerkingen en de frequentie ervan, waaronder de secundaire gastro-intestinale effecten (onder andere diarree), enz.

In de vijf weerhouden studies waren er in totaal 137 patiënten waaronder 90 kinderen. In vergelijking met placebo of afzien van therapie, had inname van Saccharomyces boulardii samen met de tritherapie significant (met meer dan 10%) het percentage doen stijgen van eradicatie (het « relatieve risico » van eradicatie bedroeg 1,13 berekend op vier studies (met in totaal 915 patiënten). Het relatieve risico van alle bijwerkingen samen in verband met de behandeling voor eradicatie bedroeg 0,46 over de vijf weerhouden studies wat overeenkomt met een duidelijke daling. Voor diarree in het bijzonder was dat risico 0,47%, Dat betekent dat patiënten die S.b. hadden genomen tijdens de tritherapie voor eradicatie minder dan de helft diarree hadden dan de patiënten die geen S.b. hadden genomen. De auteurs besluiten dan ook dat het nut heeft Saccharomyces boulardii te nemen tegelijkertijd met een eradicatiekuur voor Hp, niet enkel om de mogelijke bijwerkingen te vermijden van de antibiotica, met name diarree, maar ook om de doeltreffendheid van de eradicatie zelf te vergroten.

We herinneren er nog aan dat in België slechts een preparaat van Saccharomyces boulardii geregistreerd is als geneesmiddel. Het zou kunnen lijken dat dit slechts een eenvoudige administratieve formaliteit is maar niets is minder waar. We mogen niet vergeten dat door de registratie van een product als geneesmiddel dat middel onderworpen is aan tal van zeer stikte controles gaande van de verplichting van het bewijs van doeltreffendheid tot de verplichting van zeer rigoureuze kwaliteitscontroles en tot de distributie in het netwerk van farmaceutische officina’s met de waarborg geboden door een professional van hoog wetenschappelijk niveau, de apotheker zelf die de verantwoordelijkheid draagt voor wat hij aflevert. En dat is natuurlijk een zeer belangrijke waarborg voor de patiënt.