.
 

Archieven> N°111 > @rtikel
article précédent image suivante

Insecten krioelen van weldaden

Entomofagie betekent het eten van insecten. Hoewel dit door grote bevolkingsgroepen op bijna alle continenten van onze planeet gebeurt, wordt het door Westerlingen nog steeds als primitief en onappetijtelijk aanzien. Nochtans, vanuit nutritioneel oogpunt zijn insecten bijzonder interessant, in het bijzonder wat de aanbreng van eiwitten betreft.

Zowat een miljard mensen kampen momenteel met ondervoeding. In Azië en Afrika is er vooral een tekort aan dierlijke eiwitten. Door insecten in het menu in te schakelen zou de voedingsstatus van deze personen verbeterd kunnen worden. In de Westerse keuken kan het gebruik van insecten een welgekomen afwisseling zijn en zou ons bord een exotisch tintje krijgen.

Cultureel aspect

Enkel al de idee om zich met insecten te voeding leidt bij de meeste mensen in onze Westerse samenleving tot een gevoel van afkeer. Blijkbaar hebben we hier aangaande een kort geheugen. Destijds in Europa aten de Romeinen larven van langsprietkevers (schildvleugelige kever) terwijl bij de Grieken sprinkhanen en rupsen op het menu stonden. Later kwamen, voor hun veralgemeende verdwijning, meikevers wel eens op het bord. Spinnen hebben al een even negatieve reputatie als ze bedoeld zijn om op te eten. Er zijn nochtans tal van gebieden waar spinnen gegeten worden en die er zelfs als een afrodisiacum worden aanzien…

Het eten van insecten en spinnen roept bij veel westerlingen een gevoel van afkeer op. Maar dit geldt ook omgekeerd, veel etnische bevolkingsgroepen vinden dat wij wel eens ongewone zaken eten. Zo lijkt het voor sommigen ‘vreemd’ dat wij kikkerbillen, mosselen, oesters en bepaalde slakken eten, zaken die niet op hun menu staan. Er bestaat ontegensprekelijk een culturele barrière tussen Europa en Noord-Amerika ten aanzien van de rest van de wereld.

Nutritionele rijkdom

De nutritionele densiteit en samenstelling van insecten is nochtans opmerkelijk. Honderd gram gedroogde rupsen bevatten ongeveer 53 gr eiwitten, 15 gr vet en 17 gr koolhydraten. Hun energieaanbreng bedraagt ongeveer 430 kcal per 100 gram, wat meer is dan voor lamsvlees.

Gezien hun rijke aanwezigheid van eiwitten en energie is het evenwel niet aangewezen dagelijks grote hoeveelheden insecten in te nemen. Daarenboven wordt voor het klaarmaken ervan meestal beroep gedaan op een bereidingstechniek op basis van vet (frituur, bakken), wat het vetgehalte nog verhoogt. Meer aanbevolen bereidingstechnieken zijn: grillen, koken, stomen, ...

Insecten zijn ook rijkelijk voorzien van vitaminen en mineralen. Bepaalde rupsen zijn bijzonder goede bronnen van kalium, calcium, magnesium, zink, fosfor en ijzer. Zo zijn bijvoorbeeld bijenlarven bijzonder rijk aan vitamine D, meer zelfs dan in schelvislever. Onderzoeken wijzen uit dat de dagelijkse consumptie van 100 gr insecten voldoende is om de aanbeveling van alle vitaminen en mineralen te dekken.

Eens gegeten, steeds gegeten?

De idee om insecten te eten of te zien eten wekt bij tal van Europeanen een gevoel van afkeer of een degout op. Naar aanleiding van een uitzending op tv of een reiservaring zijn sommigen eventueel wel te overhalen om hun eerste entomofagische ervaring op te doen. Enkele jaren geleden was dit ook het advies van professor François Malaisse, emeritus aan de Universiteit van Luik, naar het grote publiek, nadat hij daaromtrent een lezing had gegeven.

Ivoriaanse doctorandi, bijgestaan door Belgische collegae, hadden tientallen schotels klaargemaakt op basis van insecten, bedoeld om het auditorium entomofagie in werkelijkheid te laten ervaren. De aangeboden gerechten waren gebaseerd op Belgische of Afrikaanse gerechten, maar waarbij vlees, vis, schelp- en schaaldieren door insecten werden vervangen.

Een greep uit de klaargemaakte gerechten: cake met meeltorlarven, toast met insectenpastei, paella van insecten, rechtvleugelige insecten (krekel, treksprinkhanen) in frituur gebakken met pittige saus, of nog larven van de palmkever. Nagenoeg iedereen van de 600 deelnemers aan het congres proefde minstens een van de gerechten, meer nog, velen bedienden zich zelfs verscheidene keren.

In de toekomst insecten op ons bord?

Tot op heden zijn er in Europa weinig restaurants die gerechten op basis van insecten op het menu hebben staan.

Slechts enkele gespecialiseerde winkels, meestal in Afrikaanse of Aziatische buurten gelegen, bieden gerookte of gedroogde insecten aan. Zelden zijn ze bij ons vers te verkrijgen.

Door de afwezigheid van een doeltreffend verdeelnetwerk, blijven de westerse insecteneters op hun honger zitten en zijn ze aangewezen op eigen aanvoer van enkele gemakkelijk te kweken variëteiten. Hiertoe behoren onder meer meelwormen, krekels, trek- en spooksprinkhanen.

En wie weet, zullen onze voedingsgewoonten binnen enkele jaren niet grondig gewijzigd zijn. Is het niet vanuit het Oosten dat we vele kruiden naar hier brachten, dat we de zoetzure smaak leerden kennen, dat we exotische fruitsoorten en sushi leerden eten? Hoe lang moeten we nog wachten op grote chefs die rupsen of verrukkelijke larven van palmkever op hun menukaart zetten?

Alexandre Dereinne

Referenties:

Hardouin J. Production d’insectes à des fins économiques ou alimentaires: Mini-élevage et BEDIM. Notes fauniques de Gembloux, n° 50 (2003): 15-25.
Artikel
Franstalig artikel, geraadpleegd in februari 2011.

Mignon J. L’entomophagie: une question de culture? Tropicultura 2002 ;20(3) :151-55.
Artikel
Franstalig artikel, geraadpleegd in februari 2011.

Organisation des Nations Unies pour l’alimentation et l’agriculture.
Les insectes comestibles, importante source de protéines en Afrique centrale. 2004.
Artikel
Franstalig artikel, geraadpleegd in februari 2011.


Google

Web
H&F.be
 

 

© Health and Food est une publication de Sciences Today - Tous droits réservés