Iedereen weet dat de huid in de winter droog is. Die uitdroging van de huid wordt in de hand gewerkt door de vaak droge lucht in de winter. Daardoor vermindert de weerstand van onze huid omdat de cohesie tussen de cellen van de epidermis verandert. En dan kunnen bacteriën en schimmels gemakkelijker doorheen de huid doordringen. Er zijn goede redenen om aan te nemen dat een gedehydrateerde huid ook gevoeliger is voor irriterende stoffen dan een goede gehydrateerde huid¹.

We weten dat we om dehydratatie te bestrijden, goed moeten drinken. Er werden heel wat studies uitgevoerd de laatste jaren over eiwitachtige molecules met de naam aquaporines, die een hoofdrol spelen bij de vochtbewegingen in het lichaam. Ze spelen een rol bij het behoud van de huidhydratatie en via deze molecules is er een verband tussen, de inname van water en het behoud van de hydratatie van de huid2. Maar voor de huid is voldoende drinken niet voldoende. De aquaporines transporteren ook glycerol afkomstig van de lipolyse van de triglyceriden. Door een lipidenfilm aan de huidoppervlakte kan de hydratatie behouden blijven. Dat verklaart waarom de aanbreng van bepaalde vetzuren, met name de GLA, kan bijdragen tot het beschermen van de huid tegen dehydratatie³. En dat verklaart ook de effecten van hydraterende crèmes, die niet enkel een esthetisch doel hebben maar een belangrijke bijdrage leveren tot het behoud van de huid om dehydratatie ervan te voorkomen.

Niet alleen de huid kan vochttekort hebben. De inspanning die men moet leveren om buiten de koude te weerstaan (sneller stappen, van het ene been op het andere overstappen als men op de bus wacht, …) terwijl men dik gekleed is, bevordert het transpireren. En als men dan terug binnen is, kan men te warm hebben en ook dan weer meer gaan transpireren.

De mentale prestaties worden ook bedreigd door dehydratatie en daarvoor hoeft men niet in een coma te vallen. Men hoeft ook geen zuigeling of hoogbejaarde te zijn zoals werd aangetoond in een al wat oudere studie⁴. Elf soldaten tussen 20 en 25 jaar oud werden geacclimatiseerd in een kamer op 45° en daarna onderworpen aan een programma met vochtaanbreng met onvoldoende hydratatie. Zo konden bij hen verschillende graden van dehydratatie worden uitgelokt (verlies van respectievelijk 1%, 2%, 3% en 4% van hun lichaamsgewicht). Die niveaus van vochtverlies werden uitgelokt in een willekeurige volgorde en er werden tussenperioden van twee tot drie dagen ingelast tussen die verschillende niveaus.

Er werden psychologische testen uitgevoerd voor en na dehydratatie. Er werden drie soorten cognitieve functies geëvalueerd: doeltreffendheid en rekenkunde, korte termijngeheugen en oculomotorische functies. Die drie functies gingen progressief achteruit naarmate de graad van dehydratatie toenam. Het lijkt er op dat vanaf een verlies van 2% van het lichaamsgewicht de veranderingen significant worden. Als het vochtverlies verder gaat, is er een alsmaar meer uitgesproken achteruitgang met een correlatie tussen de graad van dehydratatie en de mate van de stoornissen.

Meer recentelijk werden gelijkaardige resultaten verkregen met een andere studie². Zestien vrijwilligers, mannen en vrouwen van gemiddeld 26 jaar, werden onderworpen aan waterdeprivatie gedurende 24 uur⁵. Hun cognitieve en motorische functies werden getest na deze deprivatie en na een periode van 7 dagen, waarin ze een normale vochtinname hadden. De auteurs stelden geen verschillen vast met de objectieve testen maar subjectief werd wel een verandering waargenomen van de mentale prestaties door de dehydratatie. Het ging dan om een gevoel van meer vermoeidheid, een verminderd concentratievermogen, een geringere waakzaamheid, de indruk dat men meer inspanningen moest leveren. Er werd door de auteurs een seksueel dimorfisme vastgesteld, met name wat de reactietijd betrof.

Ook de lichamelijke prestaties en de fysiologische reacties op diverse stimuli kunnen veranderd zijn door de dehydratatie. Dat werd uitgebreid bestudeerd bij atleten en in een recente publicatie⁶ werd daar nog aan herinnerd: vanaf een vermindering van 3% van het lichaamsgewicht door vochtverlies vermindert het uithoudingsvermogen van atleten.